Elmadan nara, enginardan kuşburnuna, kozalaktan karaduta, cevizden pirince…

Dünyada 100’den fazla sirke çeşidi olduğunu biliyor muydunuz? Sağlıklı beslenmede önemli bir yere sahip olan sirke, çok eski zamanlardan beri tüketilen başlıca şifa kaynaklarından biri olarak karşımıza çıkıyor.

SİRKENİN TARİHİ

Sirkenin tarihi yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayanır. Binlerce yıl her medeniyet değişik meyve, sebze ve hububattan kendi usullerince sirke yapmış ama sirkeleşmenin ne olduğu ancak geçen yüzyılın başlarında anlaşılabilmiştir.

Genellikle sirkenin sadece salatalarda, turşularda, salçalarda, gıda maddelerinde kullanıldığı sanılır. Halbuki tarihe bakıldığında sirkenin asırlar boyu tıbbın hizmetinde olduğu görülür. Milattan yaklaşık 400 yıl önce tıbbın babası Hipokrat'ın hastalarına sirkeyi ilaç olarak tavsiye ettiği biliniyor. Sonraları doktorlar sirkeyi nefes açıcı olarak akciğer rahatsızlıklarında, cilt hastalıklarında, incinme ve burkulmalarda, ateş düşürmede ve iç kanamaların tedavilerinde yaygın olarak kullanmışlardır.

Romalı askerler sirkeyi içme sularına dezenfektan olarak koyarlarmış.

Sirkenin tarih boyunca en önemli kullanım alanı ise yiyeceklerin korunması olmuştur.

Bugün insanlar sirkeyi hala günlük yaşamda, ateşi düşürmede, ağrı gidermede, temizlikte, pasları çözmede, yabani otları öldürmede kullanıyorlar.

Sirkenin kendine özgü ekşi tadı 'sirke asidi' denilen 'asetik asit'ten gelir. Asetik asit doğal olarak meyvelerde bulunmaz. Ancak meyve suları, mayalar ve bakteriler gibi mikroskobik canlıların rol oynadıkları çok kolay görülmekle birlikte, aslında incelikleri ve dengesi olan iki basamaklı bir süreç sonunda sirkeye dönüşebilirler.Ayrıca, sirke imalatının formülleri ve yöntemi, binlerce yıl da Önemli bir değişiklik de göstermemiştir.

Üzümün bolca yetiştirildiği Türkiye gibi ülkelerde sirke ağırlklı olarak üzümden elde edilir. Ancak mayalanma ve sirkeleşme, elma başta olmak üzere her türlü sebze ve meyveden, şekerleşmiş tohumlardan, arpadan, pirinçten, hatta patatesten bile yapılmaktadır.
Günümüzde sirkenin kullanıldığı alanlar ve az bilinen yararları:

Kilo kontrolüne katkı sağlar

Üç ay boyunca, her gün yemeklerinize katacağınız 1 yemek kaşığı sirkenin beden kitle indeksinde azalmaya neden olabileceğini gösteren çalışmalar bulunuyor. Beslenme ve diyet uzmanları kilo kontrolü için sıklıkla seyreltilmiş sirke öneriyorlar..

Kronik öksürüğe iyi geliyor

Tıbbın babası sayılan Hipokrat’ın Milattan Önce 400’lü yıllarda akut enfeksiyonları ve yaraları iyileştirmek için sirkeyi kullandığı biliniyor. Çok eski bir formül olarak bal ve sirke karışımı inatçı öksürüklere karşı hala kullanılıyor. Deride oluşan enfeksiyonlarda kullanımı enfeksiyona neden olan bakterinin türüne göre etkili olabilir. Fakat asitlik derecesinin yüksek olduğu ve tahriş etme kabiliyetinin olduğu da unutulmadan kullanılmalıdır.

Hijyen sağlamaya destek oluyor

Sirke, içeriğinde bulunan asetik asit sayesinde besinlerin bozulmadan saklanmasına yardımcı oluyor. Çünkü zararlı bakteriler yüksek asitli ortamlarda yaşayamıyor. Sebze ve meyvelerin son yıkama suyuna sirke eklenmesi besin hijyenini sağlamada etkilidir. 1 litre suya 1 yemek kaşığı sirke koyduğumuz suda 5 dakika bekleterek sebze ve meyvelerin dezenfekte olmalarını sağlayabiliriz.

Kan şekerini dengelemeye yardım ediyor

Karbonhidrat içeren bir öğünden sonra tüketilen sirkenin vücudun verdiği glisemik cevabı anlamlı bir düzeyde düşürdüğünü ve insülin duyarlığını da belirgin ölçüde artırdığını gösteren çalışmalar var.

Bağırsakları koruyor

Sirke bilinen en eski mayalı ürünlerden biri. Mayalanma sırasında açığa çıkan yararlı bileşikler, özellikle antioksidanlar sirkenin bağırsak dostu bir besin olmasına yetiyor. Bağırsak floramızı güçlendirmek, bağışıklığımızı yüksek tutmak için beslenmemizde sirkeye de yer vermemiz gerekiyor.

Bu uyarılara dikkat!

Birçok faydası olsa da sirke tüketiminde dikkat edilmesi gereken çok önemli noktalar var. Sürekli sirke kullanmak diş minesinin yıpranmasına neden olabilir. Böbrek hastalığı olanlar düzenli sirke tüketmemeli. Ülser, reflü, gastrit gibi sindirim sistemi rahatsızlığınız varsa sirkeden uzak durmalısınız. Herhangi bir sağlık probleminiz olmasa bile kesinlikle sirkeyi doğrudan kullanmayın! Mutlaka su ile seyrelterek tüketin.